21 jan 2014 Door: Wendy Soeters Categorie: Videoproductie

Kiezen voor een mannelijke of vrouwelijke voice-over?

Je bent bezig met de voorbereidingen voor de productie van een animatievideo. De verhaallijn, het storyboard en de teksten zijn gereed. Je hebt alleen nog dé perfecte stem nodig om de teksten in te spreken. Een stem die in combinatie met de beelden jouw doelgroep overtuigt, maar… kies je dan voor een mannelijke of een vrouwelijke voice-over?

Het antwoord op die vraag hangt samen met de uitstraling die je wilt hebben als bedrijf, je markt en product en de doelgroep die je wil aanspreken. In dit artikel geef ik je tips voor het kiezen van de juiste stem bij jouw animatievideo.

Voorkeuren voor stemmen

In de loop der tijd zijn de nodige onderzoeken gedaan naar stemmen in verschillende hoedanigheden. Hieronder geef ik je een korte samenvatting van een drietal onderzoeken over menselijke voorkeuren voor stemmen:

» In het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the Royal Society B. is een studie gepubliceerd waaruit blijkt dat bij het kiezen van leiders een duidelijke voorkeur is voor kandidaten met een zwaardere stem, ongeacht geslacht. Dit betekent dat je met het juiste stemgeluid je invloed kunt vergroten. Een voorbeeld daarvan is de eerste vrouwelijke Britse politica Margaret Thatcher, die door stemtraining een octaaf lager leerde te praten. Ook Obama wordt vaak als voorbeeld aangehaald als het gaat om goed stemgebruik in zijn speeches.

» Een aantal jaar terug heeft Soundbase in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van stemmen in radiospots. Zij toonden met dit onderzoek aan dat de gemiddelde luisteraar onbewust meer wordt beïnvloed door een vrouwenstem, dan door een mannenstem. Uitzonderingen hierin waren typische mannen producten. In dat geval wil de man liever dat de producten worden aangeprezen door een mannenstem. Stel je voor hoe het bij een man zou overkomen als een vrouw een scheerproduct aanprijst. Zelf scheert zij immers niet. Het zou anders zijn als een vrouw vertelt hoe heerlijk zacht de kin van haar man is na het gebruiken van het scheerproduct. Dit geldt andersom ook voor producten die specifiek voor vrouwen bedoeld zijn. Heb je al eens een man maandverband horen aanprijzen? Volgens dit onderzoek is de vrouwenstem overtuigender dan de mannenstem bij neutrale producten.

» In het blad Memory & Cognition zijn de resultaten van een wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd, waaruit bleek dat vrouwen een voorkeur geven aan een lage mannenstem. De producten die zijn genoemd door een lage mannenstem werden beter onthouden dan wanneer dezelfde boodschap werd verteld door een hogere stem. Evolutionair gezien vertelt een mannenstem een vrouw (onbewust) heel veel over de man. Vrouwen zouden ook beter in staat zijn om verhalen van aantrekkelijke mannen te onthouden: die vaardigheid helpt ze om de juist keuze te maken wanneer ze zich aan een man binden.

Lage en hoge stemklanken

Over het algemeen wordt een lage mannelijke stem geassocieerd met autoriteit, (aantrekkings)kracht, competentie en vertrouwen. Een lage stem wordt daarom vaak professioneler ervaren bij het horen van een reclameboodschap.

Een hoge stem van een vrouw wordt vaak als aantrekkelijk ervaren. Daarnaast straalt een hoge stem vriendelijkheid en sympathie uit. Een lagere vrouwenstem wordt als (sociaal) dominant ervaren.

Volgens stemdeskundige Pacelle van Goethem kan een stem ingezet worden als middel om meer invloed, impact en overtuigingskracht te hebben. “Een lager bereik zorgt voor meer autoriteit. Een hoger bereik brengt meer sympathie teweeg. Een lage, monotone stem straalt macht en controle uit. Het gaat niet om de stem zelf, maar vooral om de associatie die dit oproept bij de luisteraar.”

Ook helpt het volgens Pacelle wanneer je langzaam spreekt. “Op deze manier straalt de stem meer rust uit en klinken de gesproken woorden meer doordacht en sterker. Daarnaast klinkt het gebruik van korte zinnen meer overtuigend. Bijzinnen in combinatie met langzaam spreken kun je gebruiken voor maximale aandacht. Als je ze snel uitspreekt en zacht, kan de ontvanger de indruk krijgen dat je jezelf of eerdere statements bagatelliseert. Maar door een bijzin in een verhaal met concretiseringen laten we ons meeslepen, bijvoorbeeld: ‘Aangekomen bij het kasteel, waar Agaath de gracht tot de rand had laten volstromen, pakte ik mijn verrekijker…’. En hoe langzamer uitgesproken, hoe beter.”

Gezocht: voice-over M/V

“Een voice-over inspreken, dat is zo moeilijk toch niet?”, hoor ik vaak. Het is lastiger dan je zou denken. Een goede stem heeft de kracht om je mee te trekken in een verhaal. Het kiezen van de juiste intonatie, het in goede mate benadrukken van de juiste woorden en het brengen van een tekst met gevoel is een kwestie van ervaring. Het is zeker niet voor iedereen weggelegd. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de keuze voor een stem je marketingboodschap kan maken óf kan breken.

Het kiezen van de voice-over voor jouw animatievideo heeft met verschillende factoren te maken, bijvoorbeeld:

Bedrijf

Wat is de uitstraling die je wilt hebben als bedrijf? Welk gevoel wil je achter laten bij de kijker? Om twee uitersten te nemen: ga je voor autoriteit of sympathie?

Markt en product

In welke markt bevindt jouw bedrijf zich? Je kunt je bijvoorbeeld voorstellen dat bij het benaderen van de financiële markt (formeel) een andere tone-of-voice en stem kiest, dan wanneer je reclamebureaus (informeel) benaderd. Daarnaast, welk product of welke dienst verkoop je? Is het een typisch mannen- of vrouwenproduct, of is het neutraal?

Doelgroep

Wie bekijkt uiteindelijk jouw animatievideo? Zijn dat voornamelijk vrouwen of behoren mannen tot het grootste deel van de beïnvloeders en beslissers in je doelgroep?

4 tips voor het kiezen van een voice-over

De mate waarin iemand zich aangesproken voelt door een stemklank is persoonlijk. Je kunt nooit iedereen tevreden stellen met de stemkeuze van de voice-over. Wél kun je in je selectie duidelijke keuzes maken op basis van wat je wil bereiken en bij wie je dat wil bereiken.

Hieronder lees je 4 tips die je helpen bij het kiezen van de beste voice-over voor jouw animatievideo:

1) Kies het gevoel dat je wil overbrengen

Wil je een gevoel van autoriteit of sympathie achterlaten bij je doelgroep? Moet de boodschap voornamelijk vertrouwen uitstralen of moet die juist aantrekkelijk klinken?

Je hebt eerder kunnen lezen dat een mannenstem wordt geassocieerd met autoriteit en vertrouwen, terwijl een vrouwenstem meer wordt geassocieerd met sympatie en aantrekkelijk wordt gevonden.

Als je als doelstelling hebt om als thought leader en/of expert gezien te worden in je vakgebied, zou het een logische keuze zijn om te kiezen voor ‘autoriteit’ bij het kiezen van je voice-over. Bedenk je hierbij echter ook altijd wie de boodschap hoort. Het zou namelijk best wel eens zo kunnen zijn dat je doelgroep aversie heeft tegen autoriteit. In dat geval is een stem die autoriteit uitstraalt niet de beste keuze.

Denk bij het overbrengen van een gevoel ook aan klankkleur. Als je boodschap voorzichtig gebracht moet worden, is het verstandiger te kiezen voor een gevoelige spreektoon en melodie. Ook het gebruiken van een accent kan veel verschil maken. Wanneer je een animatievideo maakt voor een lokale doelgroep, kan een voice-over met een accent uit de regio bijvoorbeeld goed werken. Wil je dezelfde video landelijk inzetten, dan zal dezelfde video met bijvoorbeeld een Rotterdams accent in Amsterdam veel minder goed werken. In dat geval is het verstandiger om een neutraal sprekende voice-over te kiezen.

2) Houd rekening met de boodschap die je uitdraagt

Voor sommige boodschappen kan het handig te zijn om rekening te houden met het geslacht van de voice-over. Het kan heel bepalend zijn. Uitzonderingen daar gelaten, uiteraard.

Mensen laten zich namelijk – ja, ook in 2014 – beïnvloeden door stereotypen. De vooroordelen die we hebben, zorgen ervoor dat we onszelf onbewust laten sturen. Je verwacht eerder dat de man technische feiten benoemd en dat de vrouw gevoelige en emotionele zaken bespreekt.

3) Bekijk voor wie het product of de dienst bedoeld is

De keuze voor een mannelijke of vrouwelijke voice-over kan mede bepaald worden door het product of de dienst die je aanbiedt. Dit geldt voornamelijk als het gaat om een mannenproduct of een vrouwenproduct. Bij een neutraal product hoef je hier minder rekening mee te houden.

Bekijk zodoende of je de boodschap die je wilt uitdragen kunt scharen onder typische mannendingen, bijvoorbeeld techniek of feiten, of dat het juist een vrouwending is, zoals gevoel of emotie. De keuze andersom maken kan ook heel verrassend werken, maar zou ook averechts kunnen werken. Wees daar dus voorzichtig mee. Het succes hiervan ligt aan de woorden die je kiest en wat je wilt vertellen. Het eerdere voorbeeld over de scheermesjes is hier van toepassing. Een man zou zijn tevredenheid kunnen delen over de scheerkwaliteit (feiten), terwijl de vrouw haar genoegen uit de zachte, gladde wangen van haar man (emotie).

4) Bepaal wat jouw doelgroep het meeste aanspreekt

Bekijk goed je doelgroep voordat je de beslissing maakt tussen een mannelijke of vrouwelijke voice-over. Bedenk je van wie je beoogde kijker de boodschap eerder zou aannemen. Ik kan me voorstellen dat een ICT’er liever wordt aangesproken door een mannenstem, omdat de ICT’er in een typische mannenwereld werkt.  Een vrouw die iets verteld over technische zaken wordt daarmee eerder als uitzonderlijk ervaren, dan als natuurlijk.

Nog een voorbeeld. Je maakt de volgende optelsom: ik wil autoriteit uitstralen, in de animatievideo noemen we voornamelijk feiten en we presenteren een neutraal product. Je zou zeggen dat een man hier prima bij past. Maar wie hoort uiteindelijk jouw boodschap? Volgens de meest recente cijfers van het CBS werken in de gezondheids- en welzijnszorg veruit veel meer vrouwen dan mannen. In het geval je een animatievideo maakt voor deze branche zou ik kiezen voor een vrouwenstem, omdat de potentiële klant zich in een – even stereotypes toepassen – vrouwenbranche bevindt en zich waarschijnlijk meer aangesproken voelt door een vrouw dan door een man. Het zou een ander verhaal kunnen zijn als de video zich richt op artsen.

Update augustus 2017
Een nieuwe voice-over leverancier die we recent tegenkwamen is VoiceCowboys. Zeer aardige stemmen tegen scherpe tarieven.

Ik hoop dat je de informatie en de tips in dit artikel nuttig vind. Wil je ook je stem laten horen? Deel dit artikel met je netwerk op Twitter, LinkedIn, Google+ of Facebook. Wie weet doe je een ander ook een plezier met dit artikel.

Credits afbeelding: clarita